Autorijden en dansen: gewoon gaan!

‘Je hoort het verschil, Fresh FM, Aruba!’ zing ik mee met de radio als ik zonder richting aan geven de derde afslag neem op de rotonde. Inmiddels ben ik twee maanden op het eiland en kleine gewenningen sluipen erin. Na heel wat autorijden ben ik erachter gekomen dat ik de enige ben die zijn knipperlicht gebruikt. Eerst dacht ik nog dat de lichten van de meeste auto’s kapot zijn. Een apk-keuring is hier niet verplicht en dat blijkt wel uit alle rondrijdende barrels. Daarna schold ik op de automobilisten achter hun geblindeerde ramen. Terwijl ik netjes wachtte, sloegen zij te pas en te onpas af. Inmiddels weet ik: je moet gewoon gaan, want wie rijdt, heeft voorrang. Nu zijn het de huurauto’s die geduldig wachten als ik volgens de Arubaanse verkeersregels mijn ietwat gehavende grote Ford ervoor gooi.

Ik rij naar een school helemaal in het zuiden van het eiland. Vandaag krijgen de kinderen een workshop van de Nederlandse jazzband The Ploctones en ik doe verslag voor de krant. Het Caribbean Sea Jazz Festival is in de stad en de organisatie wil de schoolkinderen met workshops enthousiast maken voor muziek. De basisschool ligt net als veel andere scholen op Aruba achter een kerk. Het gebouw is helemaal afgeschermd met tralies. Toch kan ik via een zij-ingang zo naar binnen lopen. Ik wandel langs zeker tien klaslokalen waar de lessen bezig zijn. Ramen en deuren staan tegen elkaar open, maar echt verkoeling geeft het niet op deze snikhete dag. Het valt me op dat er geen ventilatoren of airconditioning in het gebouw aanwezig zijn. Bijna alle scholieren kijken nieuwsgierig naar me op als ik voorbij loop. Kleine handjes zwaaien me uitbundig tegemoet. Ook in de gymzaal is het warm. Aan de muren zitten geroeste en losgekomen basketbalnetten. De touwen die bij elkaar worden gehouden zijn gerafeld. Op de grond schieten grote plukken stof weg als ik op het klassieke gymbankje ga zitten. 

Luchtsaxofoon 

Zo armoedig als de faciliteiten zijn, zo uitbundig en sprankelend zijn de kinderen die in hun gekleurde schoolkleding de gymzaal binnenkomen. Grote ogen kijken naar de handen van de gitarist die over de snaren schuren. Verlegen zijn de leerlingen van groep 7 en 8 allerminst. Het ritme van de muziek laat hun jonge lichamen als vanzelf bewegen. Armen drummen mee op de maat. Als er instrumenten worden aangeboden om mee spelen met de band, biedt vrijwel iedereen zich aan. Tamboerijnen, triangels en maracassen worden vol overgave bespeeld. De klanken dringen door de stenen luchtgaten naar buiten en zijn tot ver voorbij het schoolplein te horen. ‘Wie lijkt het leuk om ook muzikant te worden?’ vraagt gitarist Anton Goudsmit door de microfoon. Tientallen vingers schieten in de lucht. ‘Als je echt wilt en goed je best doet kun ook muzikant worden, en net als wij de wereld over reizen.’ The Ploctones geven een slotconcert voor de hele school. Op de eerste rij staat een klein jongetje, een jaar of tien. Zijn ogen zijn gesloten. Met zijn wangen vol lucht bespelen zijn vingers zonder schaamte een luchtsaxofoon.

TEDx

De avond valt en ik sta voor de deur van het theater. Vanavond wordt hier geen toneel gespeeld, maar zal er gepraat en gefantaseerd worden over de toekomst van Aruba tijdens de eerste TEDx bijeenkomst. Een avond waarin pioniers in achttien minuten hun verhaal, idee, experiment of plan mogen vertellen. Het thema ‘Island of Sustainable Solutions’ (Eiland van duurzame oplossingen) had me meteen nieuwsgierig gemaakt. Tijdens mijn eerste dagen op Aruba viel me op hoe vervuild het eiland is: vuilnis tussen de cactussen en eindeloze roetwolken uit de auto’s ontsieren het straatbeeld in de wijken achter de stranden. Een boodschappenmandje vol spullen wordt na het afrekenen zorgvuldig in zeker vijf plasticzakjes voor je ingepakt. De enorme bergen afval, waarvan overigens niks wordt gescheiden, wordt een keer per maand op een afgelegen berg in brand gestoken.

De sprekers op TEDx vertellen één voor één een inspirerend verhaal over duurzaamheid in de breedste zin van het woord: het opsporen van vergeten voedsel, de kracht van sociale media, geluk op het werk en de combinatie van oude en nieuwe architectuur. Tijdens de pauze speelt Datapanik, een Arubaanse band. Doordat iedereen begint te praten en een drankje gaat halen valt bijna niet op hoe goed de muziek is. Een oude man slaat op een tambu (drum), een jonge hippe man drukt tijdens het zingen op een apparaat waardoor er verschillende effecten door de speakers klinken. De bijzondere muziek boeit me direct. Thuis zoek ik de band op op internet. Het is hun doel om traditionele instrumenten die verloren dreigen te gaan te combineren met moderne beats om zo de identiteit van de Arubaanse muziek levend te houden, lees ik. Achteraf gezien had Datapanik misschien wel de meest duurzame boodschap van en voor Aruba tijdens de TEDx-bijeenkomst, zonder dat in woorden toe te lichten. Avond na avond luister ik naar hun muziek via YouTube, zonder er iets van te verstaan.

 

Arubaanse beats 

Ik raak zo verslingerd aan de muziek van Datapanik dat ik op zaterdagavond ineens vooraan bij een concert sta. Spontaan hebben we aan de deur een kaartje gekocht. Het optreden vindt plaats in Fort Zoutman, een van de oudste gebouwen van Aruba. Het fort werd in 1798 door de Nederlandse bezetters gebouwd. Op schilderijen en zwart-wit foto’s is te zien hoe het fort lange tijd eenzaam in een verlaten landschap lag, direct aan zee. Nu staat het fort met zijn gekleurde toren midden in Oranjestad. Vanavond klinken tussen de originele verdedigingsmuren uit een ver verleden de beats van de toekomst. Nederlanders zijn er in tegenstelling tot 1798 nauwelijks. Datapanik is een populaire band onder Arubanen, die in grote getale naar het concert zijn gekomen. Jonge, hippe mannen en vrouwen, de een nog mooier dan de ander. De oude man (85) trommelt wederom op zijn tambu, de jonge zanger met hipsterbril roept iets in het Papiamento naar het publiek. Iedereen juicht. Armen gaan in de lucht, heupen bewegen heen en weer. Iedereen danst, iedereen. De onbevangen vreugde is aanstekelijk.

Ik haal de klip uit mijn haar en zet mijn bierflesje, waar ik mij vakkundig achter verstopte, weg. Ik weet, dansen is net als autorijden op Aruba: geen richting aangeven, gewoon gaan!